W krzywym zwierciadle

Trance (ang. Trans, Uniesienie, Odrętwienie) – styl muzyki elektronicznej rozwinięty w latach 90. Trance charakteryzuje tempo pomiędzy 130 a 160 BPM bazujący na rozwiniętej melodii, rytmicznej linii basowej zwykle wspieranej wyższą i rozwiniętą dynamiczną linią pomocniczą. Większość utworów charakteryzuje także "breakdown" - fragment w środku utworu bez beatów.

Pierwsze utwory opisywane jako "Transowe" wywodzą się z szeroko pojmowanego ruchu Acid. Szczególny wpływ na przyszły styl wywarł hit The KLF - What Time Is Love. Spory wpływ na wyłaniający się styl miało również Techno i House.

Pierwszym generalnie uznawanym za Trance utworem był debiutancki track Age of Love. Drugim ważnym utworem był Dance 2 Trance - We Came In Peace. O ile The Age of Love podłożył fundamenty pod dźwięk Trance'u, nazwa gatunku została najprawdopodobniej nadana przez duo Dance 2 Trance. Po owej erze narodzin gatunku muzyka przechodziła gwałtowną ewolucję. Wczesny Trance wywarł duży wpływ na ruch Acid z wiodącymi twórcami takimi jak Art of Trance, Emmanuel Top, Hardfloor czy Union Jack.

Dźwięk współcześnie znanego Trance'u został ukształtowany niezależnie przez Paula van Dyka (For An Angel z debiutanckiego albumu 45 RPM) i Roberta Milesa (Children z debiutanckiego albumu Dreamland). Oba utwory są do dziś uznawane za jedne z najlepszych przedstawicieli gatunku, a Children trafił na szczyty wielu list przebojów i do dziś jest puszczany w radiach muzyki popularnej. Wiele późniejszych utworów starało się naśladować ów styl, przyczyniając się do ostatecznego jego ukształtowania.

Współcześnie Trance jest trzecim najbardziej popularnym stylem muzyki elektronicznej po House i Techno mimo że wiele utworów z tego gatunku są bardzo popularne. Ikonicznymi producentami i najlepszymi DJami są m.in. Tiesto, Paul van Dyk, Armin van Buuren, Menno de Jong,Blank & Jones, Cosmic Gate,Johan Gielen, ATB, Matt Darey, Ferry Corsten, Rank 1, Guiseppe Ottaviani, Leon Bolier, Re-Flex oraz wiele innych. Trance tworzy również parasol dla powiązanych stylów: Progressive (dawniej Hard), Goa i Psychodelic. Trance dzielimy na : Uplifting, Vocal, Tech, Hard, Progressive, Psychedelic trance.

Muzyka Trance charakteryzuje się tempem pomiędzy 130 a 160 BPM (a więc szybszym niż House i Techno). Zawiera ona zwykle niezmienny beat 4/4 powtarzany przez cały track, lekką linię basową i bardzo rozwiniętą, często anthemiczną linię melodyczną (główny znak rozpoznawczy stylu). Większość utworów utrzymanych jest w duchu optymistycznym i zawiera "anielskie" melodie. Gatunek, jednakże, nie zalicza się do muzyki easy-listening ze względu na złożoną konstrukcję i dużą ilość odgrywanych w jednym czasie ścieżek.


Podgatunki

Acid Trance - nurt w muzyce trance blisko spokrewniony z Goa trance, powstały na przełomie lat 80. i 90. Charakteryzuje go używanie kwaśnych dźwięków generowanych przez syntezator Roland TB 303. Przykłady: Hardfloor, Kai Tracid, Solar Quest, Art Of Trance, Commander Tom.


Ambient Trance - jeden z najspokojniejszych podgatunków muzyki trance będący jego połączeniem z muzyką ambient. Jest to muzyka atmosferyczna, odprężająca i nie nadajaca się do tańca oraz blisko spokrewniona z Psybientem. Główni przedstawiciele: Shpongle, Air Liquide, Move D / Namlook, Aural Planet (Polska).


Euro trance – największy z odłamów muzyki Trance, wywodzący się z Dance'u
Utwory tego rodzaju są łagodne, dźwięczne, szybkie. Prędkość wynosi ok. 130-150 BPM. Bit i bass są lekkie, melodia za to bardzo bogata w różne dźwięki syntezatorów. Utwory są zbudowane z bardzo wielkiej ilości dźwięków, szczególnie padów oraz melodii trance. Utwory są długie, nierzadko długość wynosi 9 a nawet 10 minut (aczkolwiek często spotyka się nagrania o długości ponad 11 minut: Cape Town- Metaphorique 12:45).


Goa trance (nazywany także goa lub w zapisie numerycznym 604) - podgatunkek muzyki elektronicznej, w gatunku Trance.
W odróżnieniu od innych podgatunków trance wywodzących się z Europy, narodził się w indyjskiej prowincji Goa.
Rozwój goa trance jest ściśle związany z rozwojem psychedelic trance w drugiej połowie lat 90. Oba gatunki są na tyle do siebie zbliżone, że niektórzy używają ich nazw zamiennie. Jednak goa ma więcej nawiązań do muzyki orientalnej, gdy psychedelic ma bardziej kosmiczne brzmienie. Oba style są wciąż niekomercyjne, tak na świecie (wyjątek może stanowić Izrael) jak i w Polsce. Charakterystyczne dla goa są imprezy organizowane pod gołym niebem; zaś imprezy w klubach prawie zawsze są przyozdobione kolorowymi, abstrakcyjnymi dekoracjami. W sezonie letnim organizowane są też kilkudniowe festiwale, najczęściej na łonie natury.

Goa Trance charakteryzuje się bardzo wysokim tonem melodii, w którym przeplatają się ze sobą różne motywy, dźwięki wydawane przez syntezator są bardzo "pompujące", sprawiające dość silne odczucie jakby się podróżowało po przestrzeni kosmicznej. W odróżnieniu od pozostałych gatunków muzyki elektronicznej, w goa słyszymy uderzenia porównywalne do uderzeń w afrykańskie bębny, (coś jak kick beat) zaś w np. w muzyce House albo Trance uderzenia są normalne.

Przykładowe utwory goa trance
"Mahadeva" - Astral Projection
"Mystical Experiences in Goa" - Etnica
"Sinai" - Talamasca
"Gift of the Gods" - Cosmosis
"Teleport" - Man With No Name
"Spiritual Healing" - The Muses Rapt
"The Tale of Taketori" - Ubar Tmar
"The Neuromancer" - Shakta


Hard Trance - styl ciężkiej muzyki elektronicznej blisko spokrewnionej z Trance i Hard House.
Głównym znakiem rozpoznawczym Hard Trance jest potężny beat 4/4 nadający mu znacznie cięższe odczucie. Większość utworów Hard Trance ma również mocny offbeat (pojawiający się między każdym beatem) bassline nadający im znacznie więcej energii niż pozostałym odmianom Trance'u, oraz futurystyczny, kosmiczny klimat. Linia melodyczna jest zwykle o wiele mniej rozwinięta niż w głównym nurcie Trance, w pewnych wypadkach jest jednak złożona i anthemiczna. Część utworów jest psychedeliczna i ma więcej elementów Goa Trance i Psy-Trance. Tempo Hard Trance jest z reguły szybsze niż u pozostałych odmian Trance i stanowi okres przejściowy między Trance a Hardcore.


Hardstyle - Podgatunek muzyki trance charakteryzujący się ostrymi samplami, nazywany inaczej HardBass czy HardDance, nieco ugrzeczniony, z mniejszym tempem (140-150 BPM) niż pierwowzór (ponad 160 BPM). W hardstyle zazwyczaj motyw basowy pojawia się między jednym a drugim uderzeniem, w przeciwieństwie do hardcore i gabber, gdzie motyw bassowy występuje w każdym takcie. Należy też wspomnieć że gatunek ten zawsze ma rytm w metrum 4/4.

Hardstyle jest bardzo dobrze znany w Holandii czy Belgii, stąd też pochodzą najlepsi DJ owej muzyki. Za rodziców tego gatunku uważa się The Prophet i Lady Dana jednakże zapoczątkował go Scot Project, który jako pierwszy użył odwróconego bassu w 'Second Trip (Scot Project Remix)'. Inni znani producenci i DJ-e to DJ Pavo, DJ Zany, DJ Luna, Yoji Biomehanika(tworzy również Hard Trance), Showtek, Alpha Twins, DJ Pila, DJ Issac, The Headhunterz, Beholder & Balistic, Technoboy, Daniele Mondello, Deepack, Max B Grant, DJ Duro, Donkey Rollers. W Polsce najbardziej znani są DJ Driver (pierwszy Polak, który zagrał na imprezie organizowanej przez holenderską firmę Q-Dance), Enigmato, Skydriver, DJ Two-S. W Polsce najłatwiej usłyszeć ją na Śląsku gdzie tamtejsi mieszkańcy najbardziej upodobali sobie ten styl muzyki.[potrzebne źródło]

Od niedawna w Polsce organizowane są imprezy w tym stylu muzycznym: "Kings Of Hardstyle" odbywajace sie w klubie Energy 2000.


Progressive Trance – najbardziej popularny podgatunek Euro trance'u. Charakterystyczna dla tego gatunku jest długa, trudna w słuchaniu melodia oraz wiele syntezatorowych padów.


Psychedelic Trance, (lub Psytrance) - podgatunek Trance, powstały we wczesnych latach 90.
Najbardziej znani twórcy tej muzyki: Astral Projection, Man With No Name, MFG, Juno Reactor, Electric Universe, Total Eclipse, Hallucinogen, Infected Mushroom, X-Dream, Oforia, Pleiadians, Etnica, Prana, Transwave, California Sunshine, Shiva Shidapu, The Musses Rapt, Oforia, Koxbox, Quirk Cosmosis, Analog Pussy, - to tylko niewielka cząstka artystów, którzy wpływali na scenę trance wprowadzając wiele zmian i nowinek dzięki którym trance jest tym czym jest.

Większość powyższych projektów nadal jest aktywnych a muzyka, która jest wydawana powala na kolana. Poniżej kilka nazw z którymi powinno się zapoznać przy odkrywaniu muzyki Psychedelic Trance: 1200 Micrograms, GMS, Talamasca, Eat Static, G.B.U., Psydrops, Saafi Brothers, Shpongle, Tristan, Man Made Man, Miranda, Space Tribe, Astrix, Psysex, Abomination; polscy: Tromesa, Kino Oko, BigWigs, Artha, Tracer, Stellar Magnitude, Praecox, i wielu innych.

Imprezy psychodeliczne organizowane są najczęściej pod gołym niebem (ang. open air) w otoczeniu przyrody, zazwyczaj na odludziu. Polskim odpowiednikiem tego typu imprez jest festiwal Moondalla organizowany co roku pod koniec lipca i trwający 3 dni.

Bardzo ważnym elementem imprez bywają dekoracje oraz psychedeliki (grzyby halucynogenne, marihuana, haszysz, LSD) – substancje stanowiące nieodłączny element kultury psychedelic trance. Wszystkie te elementy mają na celu spotęgowanie doznań mistycznych, odbicie się od rzeczywistości, lepsze poznanie samego siebie i świata.

Psychedelic trance a goa trance.
Termin psychedelic trance jest dość niejasny i często używa się go wymiennie z goa trance. Terminem psychedelic trance bywają określane kompozycje o bardziej minimalnym charakterze, mniej melodyjne, zawierające więcej dziwnych, „kosmicznych” dźwięków. Do goa trance zaliczane są utwory zawierające orientalne elementy, m.in. melodie i zsamplowane wokale.


Tech-Trance - gatunek tanecznej muzyki elektronicznej łączący elementy techno i trance. Najczęściej jest to połączenie beatu charakterystycznego dla klasycznego techno z prostymi melodiami trance'owymi (prostszymi niż w czystym trance). Tech-Trance różni się od trance'u tym, że ma bardziej monotonne brzmienie a od techno odróżnia go to, że jest bardziej melodyjny i posiada refren. Twórcy tech-trance: Sander van Doorn, Marco V, Randy Katana.


Uplifting trance - podgatunek Euro trance (znany też jako Epic trance, część utworów nazywa się również Vocal Trance) - termin często używany jako określenie głównego nurtu Trance charakteryzującego się lekkimi, utrzymanymi w duchu pozytywnym melodiami z dodatkiem kobiecych głosów. Często utwory te są coverami starych przebojów.


Vocal trance – podgatunek Trance charakteryzujący się melodyjnością oraz obecnością wokali, przeważnie żeńskich. Utożsamiany jest z Epic trance.
Więcej... w oddzielnym dziale ;P ze względu na popularność tego typu muzyki i wielu zwolenników.


Symphonic Trance - podgatunek Euro trance. Charakteryzuje się symfonicznymi melodiami, łagodnym bitem, oraz spiewem chóru. Często używany jest głos francuskiej sopranistki Emmy Shapplin. Przedstawicielami tego gatunku muzycznego są m.in.: Brain Bug, Yomanda.


Anthem Trance - podgatunek Euro trance w którym największy nacisk kładzie się na żywą, hałaśliwą, bogatą w dzwięki melodię. Przedstawicielami tego gatunku są m.in.: Pulp Victim, Transa, Sunflower


Neotrance jest odmianą muzyki elektronicznej, wywodzi się ona z takich gatunków jak: Tech house, Trance i Minimal.

Swoją nazwę zawdzięcza transowym fazom, powtarzającym się kilkakrotnie podczas utworu Neotrance jest wolniejszy od "dziewiczego" brzmienia Trance i zbliżony jest do 122-130 BPM, dla porównania Trance (średnio) osiąga 140-150 BPM, często 144 uderzenia na minutę.

Przedstawicielami nurtu są między innymi:

Nathan Fake, Lazy Fat People, Gabriel Ananda, Ellen Allien & Apparat, James Holden, Davis & May, Apparat, Dominik Eulberg, Alex Under, Gui Boratto, Âme, Extrawelt, Robert Babicz, Booka Shade, Shlomi Aber, Paul Kalkbrenner, Buhgamer, SoLee, Jürgen Paape, Oxia (za tagiem "neotrance" w serwisie Last.fm 22-01-2008)